W ostatnich latach coraz więcej osób decyduje się przejść na wegański lub wegetariański styl życia - niektórzy ze względów zdrowotnych, inni etycznych lub ekologicznych. Pojęcia wegetarianizmu i weganizmu są bardzo często mylone. Obie diety bazują na roślinach, jednak weganizm jest bardziej restrykcyjną dietą. Jakie są podstawowe różnice między dietą wegańską a wegetariańską i na co warto zwrócić uwagę?
Definicja wegetarianizmu i weganizmu
Wegetarianizm to styl życia polegający na wyeliminowaniu z diety mięsa, ryb oraz owoców morza. Dieta wegetariańska posiada wiele odłamów, przez co może dopuszczać spożywanie niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego. Pescowegetarianizm daje możliwość spożywania ryb, a laktoowowegetarianizm pozwala na dostarczenie organizmowi produktów mlecznych i nabiału, dlatego uznana jest na jedną z najzdrowszych odmian wegetarianizmu.
Weganizm to bardziej restrykcyjna dieta, ponieważ jest ścisłą dietą roślinną, która eliminuje mięso i wszystkie produkty odzwierzęce w tym nabiał, jaja, sery oraz miód. Weganizm to nie tylko dieta, ale styl życia, w którym nie ma miejsca na nic związanego z cierpieniem zwierząt. Weganie, kupując kosmetyki lub ubrania, muszą mieć pewność, że przy ich tworzeniu nie ucierpiało żadne zwierzę.
Główne różnice w diecie
Główną różnicą pomiędzy dietą wegetariańską a wegańską jest obecność produktów odzwierzęcych, gdzie wegetarianie dopuszczają ich spożywanie, a weganie całkowicie je eliminują. Jakie różnice jeszcze występują?
-
Białko - wegetarianie mogą czerpać źródło białka z produktów odzwierzęcych np. z nabiału, a weganie polegają tylko na białku roślinnym.
-
Tłuszcze w diecie - wegetarianie mogą spożywać produkty, w których znajduje się tłuszcz zwierzęcy np. mleko, ser, masło. W diecie wegańskiej nie ma na nie miejsca, bazą są zdrowe tłuszcze roślinne np. awokado, olej kokosowy, masło orzechowe.
-
Dostępność gotowych produktów - dieta wegańska jest prostsza w utrzymaniu, ponieważ wegetarianie mogą korzystać z jaj, serów, nabiału, co ułatwia gotowanie oraz wyjścia do restauracji. Natomiast weganie muszą szukać zamienników roślinnych i zwracać większą uwagę w restauracjach na potrawy, ponieważ dania roślinne mogą zawierać produkty odzwierzęce np. nabiał, jaja.
-
Suplementacja - wegetarianie więcej składników odżywczych mogą czerpać z naturalnych produktów, a weganie z suplementów np. witamina B12, witamina D, kwasy omega-3, wapń.
Wyzwania diety wegetariańskiej i wegańskiej - czy jest zdrowa?
Wiele osób, zanim przejdzie na wegetarianizm lub weganizm zastanawia się, czy te diety są w pełni zdrowe. Obie diety mogą być zdrowe, jednak zależy to od ich prawidłowego zbilansowania.
W diecie wegańskiej i wegetariańskiej może brakować przede wszystkim:
-
witaminy B12 - nie występuje w produktach roślinnych, dlatego warto, aby weganie ją suplementowali, natomiast wegetarianie mogą dostarczyć ją poprzez jaja lub mleku, jednak również zaleca się jej suplementację,
-
wapnia - najwięcej jest go w nabiale, dlatego weganie powinni spożywać produkty wzbogacone o wapń, aby utrzymać zdrowe kości,
-
żelaza - występuje w roślinach jednak w postaci niehemowej, która jest gorzej przyswajalna niż hemowa, dlatego weganie i wegetarianie powinni zwracać uwagę na suplementację żelaza, aby nie doprowadzić np. do anemii,
-
kwasów omega-3 - najwięcej kwasów omega-3 można dostarczyć organizmowi z ryb, ale dla wegetarian i wegan dobrym rozwiązaniem jest spożywanie siemienia lnianego, orzechów włoskich lub dodatkowa suplementacja,
-
jodu - jego niedobory mogą prowadzić do problemów pracy tarczycy, dlatego warto rozważyć jego suplementację.
Prawidłowo zbilansowana dieta oraz zadbanie o dostarczenie odpowiedniej ilości witamin i składników mineralnych, pozwala na utrzymanie zdrowia i dobrego samopoczucia.
Wegetarianizm czy weganizm - jaki rodzaj diety wybrać?
Decyzja o wyborze odpowiedniej diety zależy od wielu czynników m.in. od stanu zdrowia, stylu życia czy też osobistych preferencji. Wegetarianizm jest dietą, na którą łatwiej przejść, ponieważ nie będzie to bardzo drastyczna zmiana. W tym przypadku eliminujemy mięso i zostawiamy produkty odzwierzęce. Dzięki temu mamy większy dostęp do produktów spożywczych, a tym samym ułatwia to dostęp do składników odżywczych. Wegetarianizm będzie dobrym wyborem dla osób, które chcą zredukować spożycie mięsa, a nie są gotowe na rezygnację z produktów odzwierzęcych typu nabiał, jaja. Ta dieta jest bardziej elastyczna, a stosując ją przez jakiś czas, ułatwi przejście na weganizm.
Ponieważ weganizm jest bardziej restrykcyjny, może być trudniejszy do utrzymania na początku. Jednak dla osób, które kierują się przekonaniami ekologicznymi i etycznymi, weganizm może być odpowiednią opcją. Jednak jest to dieta, która wymaga dokładnego planowania posiłków, aby uniknąć niedoborów.
Obie diety będą dobrym wyborem, jednak zależy to od osobistych preferencji oraz motywacji do zmiany nawyków.